The UB Hank Band

Hallo Shadow vrienden,

Ik heb diverse leuke en interessante reacties gehad oa van Michel Budry over de akoestische gitaren van Bruce. Hij heeft intussen meer nieuws verkregen via de community-site van David Martin uit Engeland (staat bij Shadow Music-site). Voor de leden die deze site niet kennen is het heel interessant om te surfen als je allerlei informatie over de Shadows wilt weten. Hij (ene JimN) heeft het ook over een kleine Martin met DeArmond pickup, een Gibson J50 en een Gibson B45 (12 snarige uitvoering van J45) die onder oa is gebruikt bij Grandfathers clock. Ik heb intussen via een artikel van George Geddes ook begrepen dat Bruce Apache met een J200 (van Cliff) heeft gespeeld en dat Hank Slaughter on 10th avenue live op een J45 in 1969 heeft gespeeld.

Omdat ik in mijn vorige verhaal niets heb vermeld over de versterkers (Selmer, VOX) heeft Ben van Zon als reactie de technische kant van de versterkers belicht, welk type VOX werd gebruikt en hoe je je eigen VOX kan verbeteren. Als je meer hierover wilt weten kan je wellicht terecht bij Ben of Martin de Liefde.
br /> Als vervolg op deel 1 van mijn verhaal over Bruce wil ik het nu hebben over zijn manier van spelen, zowel in de studio als “live” en over zijn akkoordengebruik.

Wat is de kracht van de Shadows naast het solospel van Hank Marvin? Dat is volgens mij de eenheid, de gevarieerdheid en de creativiteit van de rhythmsectie. Daar bedoel ik mee het rhythmische samenspel van de basdrum/pauk/tom met de basgitaar en dat van de sidedrum en/of de bekkens met de rhythmgitaar. Luister maar eens naar the Savage waar de pauk en de basgitaar rhythmisch net één melodie zijn en naar Peace Pipe (bas en bekken) of naar Tennessee Waltz, Green Eyes (Jigsaw) en Holy Cow (From Hank, Bruce, Brian and John) waar John Rostill met de bas veelal de basdrum volgt op de 1e en 3e tel en de rhythmgitaar de side op de 2e en de 4e tel van de maat. Op de rol van de basgitaar ga ik niet verder in, welk clublid voelt zich geroepen?

Een andere stijl hoor je op Kontiki, Find me a golden street, Wonderful Land, Atlantis, Theme from young lovers, Santa Anna, hier leggen zowel de rhythmgitaar als de side een dubbel accent op de 2e tel van de maat. Bij nummers als The Rumble, Brasil, Les Girls en Walkin’ lijkt het wel of het bekken en de rhythmgitaar door één persoon worden gespeeld, zo synchroon klinkt dat! Ook spectaculair is het als Brian en Bruce allebei roffelen op hun instrument zoals bij Guitar Tango, 1861, Fandango en Geronimo. Bruce kan ook behoorlijk 147;ruig” spelen zoals bij Scotch on the socks, Naughty nippon nights, Gutbucket (Rockin’ with curly leads).

Maar de meest karakteristieke manier van begeleiden vindt ik het “tokkelen” zoals ik het maar noem of weet iemand een ander woord?) op de akoestische gitaar van Bruce. Luister maar naar Some are lonely (samen met triangle), Little Princess, Tonight, The high and the mighty, A thing of beauty, Somewhere, Lady penelope, Maid marion’s theme en Las tres carabelas, hier kan ik nog steeds van genieten. Volgens mij hebben Graham Nash (The Hollies) en John Lennon (The Beatles) veel naar The Shadows geluisterd, want ik hoor op diverse plaatopnamen van hun beide de soepele slag op akoestische gitaar van Bruce terug. Met zoveel variatie in ritmes en stijlen is het heel interessant om rhythmgitarist te zijn in een Shadows-band. p>

Nu wil ik ingaan op het akkoordengebruik van Bruce. Pffff, toen ik 16 jaar was ben ik ongeveer begonnen met het naspelen van Shadownummers, eerst de “makkelijke” en later probeerde ik de moeilijke zoals Tonight, Sweet Dreams, the High and the mighty, Bossa roo en Maggie’s samba. Allemachtig dacht ik, wat voor akkoorden pakt hij daar nou? Ik heb in mijn leven met behoorlijk veel akkoorden geworsteld om ze goed te pakken en om de klank te herkennen. Tevens heb ik heel wat uurtjes met m’n koptelefoon op doorgebracht om deze nummers onder de knie te krijgen en dan twijfel ik nog weleens over een bepaald akkoord. Ik heb wel eens gitaristen gehoord die zeiden dat Shadowmuziek niet zo moeilijk is om na te spelen! Hoezo niet moeilijk? Frappant is het verhaal dat ik hoorde van een clublid die gitaarles krijgt van een bekende Nederlandse sologitarist en aan wie hij vroeg of hij de akkoorden wilde uitzoeken van Tonight. Na enige tijd kreeg ons clublid te horen dat het de leraar niet helemaal was gelukt en dat het wel klassieke muziek lijkt!

Als je de Shadownummers goed wil naspelen zul je behoorlijk diep in de akkoordenmaterie moeten duiken. Want behalve de gebruikelijke majeur, mineur, septiem, dim zul je ook +5, 6, maj7, 9, 11, 7-5, 7+5, 7-9, 7-10, min6, min7, min7-5, min7add13, min9 en sus4 akkoorden enz. tegenkomen.

Bijvoorbeeld:

• majeur7, 11 en sus4 bij The deer hunter
• mineur6 bij Nivram en Maggie’s samba
• 7-9 bij The high and the mighty, Alentejo en Rodrigo’s guitar concerto
• +5 bij Las tres carabelas, Chelsea boat en My way (instr.)
• mineur7add13 bij The warlord (hier kan je ook een mineur6 pakken)
• mineur7-5 bij Parisienne walkways
• 7-10 beginakkoord The tennessee waltz

Als je niet weet hoe je een bepaald akkoord bv. A7-9 moet pakken of het staat niet in je akkoordenboek dan kan je dit altijd herleiden als je de toonladder van A weet. Genoemd akkoord geeft aan dat je naast het A akkoord de verlaagde 7e en de verlaagde 9e toon van de toonladder moet toevoegen. Om verwarring te voorkomen, een A7 moet je eigenlijk als A-7 opschrijven, dus een A7-9 moet een A-7-9 zijn. Want als je de 7e toon van de toonladder aan het A akkoord toevoegt dan krijg je een A majeur7 en niet een A7. Een hele goede hulp hierbij zijn de tabulatuurboeken van UB Hank maar ook zo’n goedgeschoolde auteur als Steve Gibb heeft niet alle akkoorden die Bruce speelt kunnen vinden!

Heel belangrijk is ook de positie, het maakt heel veel uit of je bijv. een E7 vanaf de 1e, 5e of 7e fret speelt. Bruce varieert zelf veel door akkoorden van laag naar hoog en andersom te spelen en dan kom ik weer terecht bij Tonight, daar speelt hij in het begin G(3e fret) en A9(6e fret) en later G(3e fret) en A9 of Em6 (11e fret). Als de melodie overgaat naar Bb(6e fret) dan pakt hij daarna de C9 of Gm6 op de 2e fret, heel mooi.

Al met al zeker niet makkelijk maar wel interessant en leuk om je eigen grenzen steeds te verleggen en hopen dat je ooit eens zijn niveau zal bereiken. Want we moeten wel beseffen, dat als wij (40- en 50-ers) denken dat wij een bepaald niveau hebben bereikt, de Shadows dit niveau al hadden bereikt toen ze 20-ers waren!

Tot slot wil ik het nog hebben over het verschil tussen Bruce in de studio en live. Ik vind dat hij live soberder, functioneler speelt dan in de studio. Niet zozeer qua akkoorden, hoewel hij de akkoorden bij sommige nummers wel op andere posities pakt. Heb je wel eens goed op z’n linkerhand gelet, je ziet hem bijna nooit barré-akkoorden pakken, het lijkt wel of hij maar 3 vingers gebruikt en je ziet z’n vingers soms nauwelijks bewegen terwijl hij al lang 3 akkoorden heeft gepakt! Zijn rechterhand is soms minder spectaculair. Zoals bijvoorbeeld bij F.B.I., waar hij live echt alleen slag speelt, maar op de plaat hoor je juist die geraffineerde riffjes. Mischien deed hij dat om het geheel voller te laten klinken, want tot de jaren ‘70 bestond er nog geen PA en dat hij daarom ook in die periode live bijna nooit op een akoestische gitaar gespeeld heeft behalve dan op TV. Ik heb the Shadows in 1964 gelukkig live gezien in het Kurhaus te Scheveningen. Daar stonden alleen 4 VOX versterkers en een Ludwig en Cliff zong gewoon over de zaalinstallatie!

Als je de CD Cliff & the Shadows Live in Holland 64-65 (op Burns gitaren) kan vinden zou ik hem zeker kopen, dan begrijp je wat ik bedoel met sober, functioneel maar wel vol en heel goed!.

Alles wat ik tot nu toe heb geschreven heeft betrekking op de EMI periode tot 1980, want daarna zijn ze overgegaan naar Polydor. Die periode vind ik zélf minder interessant omdat ten eerste ze zelf een coverband werden (hun eigen composities waren commercieel niet interessant genoeg voor Polydor) en ten tweede werd Bruce steeds meer weggedrukt door de synthesizers.

Ook na deze bijdrage van mijn hand zijn reacties welkom,

tot horens of ziens.

Walther Veenstra